ที่ดิน สปก ก่อนการประกาศใช้พระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม เกษตรกรไทย ประสบปัญหาการไร้ที่ดินทำกินมาช้านาน และรุนแรงยิ่งขึ้นรัฐบาลในขณะนั้นที่มีนายสัญญา ธรรมศักดิ์ เป็นนายกรัฐมนตรี จึงได้มีการจัดตั้งสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม(สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม)ขึ้น มาดูกันว่าที่ดิน ส.ป.ก. คืออะไร ซื้อขายได้หรือไม่ แตกต่างจากที่ดินประเภทอื่นอย่างไร และใครบ้างที่มีสิทธิ์ได้รับการจัดสรรที่ดิน วันนี้เราไปหาคำตอบกันก่อนดีกว่า เพื่อใช้เป็นข้อมูลให้กับผู้ที่ต้องการที่ดินเพื่อใช้ในการทำเกษตรกรรมให้เกิดความเข้าใจมากยิ่งขึ้น
ที่ดิน ส.ป.ก. คืออะไร
ที่ดิน สปก คือ เอกสารสิทธิ์ที่ดินที่ออกโดยสำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม (ส.ป.ก.) กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ออกให้ราษฎรเข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 หลักการคือให้ที่ดินในเขตปฏิรูปทำการเกษตรได้เท่านั้น และเจ้าของที่ทำประโยชน์ ส.ป.ก. 4-01 ที่ดินต้องยากจน
ที่ดิน ส.ป.ก. ซื้อขายได้ไหม
ที่ดิน สปก ตามมาตรา 39 แห่งพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. หรือสิทธิ์ในที่ดินนั้นไม่สามารถโอนไปยังบุคคลอื่นได้เว้นแต่จะเป็นมรดกแก่ทายาทโดยธรรมหรือโอนให้สถาบันเกษตรกรหรือ ส.ป.ก. เพื่อประโยชน์ในการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม ทั้งนี้ ตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่กำหนดในกฎกระทรวง
ค้นหาทะเบียนที่ดินและตรวจสอบ ส.ป.ก. 4-01
หากมีการซื้อขายที่ดิน สปก กฎหมายว่าด้วยการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมได้กำหนดมาตรการหรือบทลงโทษไว้ตามกฎหมาย ผู้ขายต้องเสียสิทธิ์ในการเพาะปลูกในที่ดินที่ได้รับอนุญาต ผู้ซื้อและผู้ขายไม่สามารถอ้างถึงการขาย การครอบครอง หรือการทำประโยชน์ในที่ดิน ส.ป.ก. นอกจากนี้ ผู้ซื้อและผู้ขายอาจต้องรับโทษทางอาญาถึงจำคุก
คุณสมบัติผู้มีสิทธิ์ได้รับการจัดที่ดิน ส.ป.ก.
- มีสัญชาติไทย
- บรรลุนิติภาวะ หรือเป็นหัวหน้าครอบครัว
- ประพฤติดี ซื่อสัตย์สุจริต
- ร่างกายสมบูรณ์ ขยันขันแข็ง
- ไม่มีที่ดินหรือมีที่ดินเพียงเล็กน้อย ไม่เพียงพอ
- ไม่เป็นคนวิกลจริต หรือจิตฟั่นเฟือน
- ยินยอมปฏิบัติตามระเบียบของ ส.ป.ก.
ผู้มีสิทธิ์ได้รับการจัดที่ดิน ส.ป.ก.
ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 3) พ.ศ. 2532 ผู้มีสิทธิ์ได้รับการจัดสรรที่ดิน สปก มี 3 ประเภท ได้แก่
- เกษตรกร
ประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลักอยู่แล้ว โดยใช้เวลาเกือบทั้งปีเพื่อประกอบอาชีพเกษตรกรรมในท้องถิ่น
- ผู้ประสงค์จะประกอบอาชีพเกษตรกรรมเป็นหลัก
– ผู้ยากจน มีรายได้ต่ำกว่า 30,000 บาท/คน/ปี
– จบการศึกษาทางเกษตรกรรม ไม่ต่ำกว่าระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพหรือเทียบเท่า
– เป็นบุตรโดยชอบด้วยกฎหมายของผู้ประกอบอาชีพเกษตรกรรม
- สถาบันเกษตรกร
– กลุ่มเกษตรกร
– สหกรณ์การเกษตร
– ชุมชนสหกรณ์การเกษตรตามกฎหมายว่าด้วยสหกรณ์
หากมีคุณสมบัติตามที่กำหนดสามารถยื่นคำขอจัดสรรที่ดินได้ที่ ส.ป.ก. จังหวัด โดยเตรียมเอกสารหลักฐาน ได้แก่ สำเนาบัตรประจำตัวประชาชนและสำเนาทะเบียนบ้าน หลักฐานกรรมสิทธิ์ในที่ดิน (ถ้ามี) ให้แก่ ส.ป.ก. ตรวจสอบคุณสมบัติ ดำเนินการจัดหาที่ดินและจัดที่ดินให้ ส.ป.ก.
ดาวน์โหลดแบบคำร้องขอรับการจัดที่ดินและตรวจสอบคุณสมบัติการเป็นเกษตรกร
ขอที่ดิน ส.ป.ก. ได้กี่ไร่
- จำนวนที่ดินไม่เกิน 50 ไร่ สำหรับเกษตรกรและคนในครอบครัวเดียวกันเพื่อใช้ในการเกษตร
- ที่ดินสำหรับเกษตรกร บุคคลในครอบครัวเดียวกันไม่เกิน 100 ไร่ เพื่อใช้ในการเกษตรกรรมประเภทสัตว์ใหญ่ตามประกาศของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์
- จำนวนที่คณะกรรมการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรมเห็นสมควรสำหรับเกษตรกร
- ถ้าที่ดินของรัฐและมีเกษตรกรถือครองอยู่เกินจำนวนที่กำหนด ก่อนเวลาสปก. กำหนด (พ.ศ. 2524) กำหนดตามจำนวนที่เกษตรกรถือครองได้แต่เมื่อรวมกันแล้วต้องไม่เกิน 100 ไร่
การมอบหนังสือรับมอบที่ดิน ส.ป.ก.
เกษตรกรที่ได้รับการคัดเลือกและจัดสรรที่ดิน ส.ป.ก. จะนัดหมายส่งมอบแปลงที่ดิน มอบหนังสือรับมอบที่ดินให้แก่เกษตรกรที่ได้รับการคัดเลือกตามระเบียบว่าด้วยการได้มาซึ่งที่ดินของเกษตรกร สถาบันเกษตรกรว่าด้วยการใช้ประโยชน์ในที่ดิน พ.ศ. 2535 ( 2535) แก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2540 ข้อ 5. เกษตรกรที่ได้รับการคัดเลือกและได้รับการจัดสรรที่ดิน ลงนามในหนังสือรับมอบที่ดินไว้เป็นหลักฐาน ตามแบบ ส.ป.ก. (แบบ ส.ป.ก.4-28ก.)
การออกหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดิน ส.ป.ก.
เกษตรกรที่ได้รับการจัดระบบและรับมอบที่ดินจากสำนักงานปฏิรูปที่ดินจังหวัด
- กรณีที่ดินที่ได้รับเป็นที่ดินของรัฐ ส.ป.ก. จะออกหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดิน (สป.ป.4-01 ก) แก่เกษตรกร (ระเบียบ ส.ป.ก. ว่าด้วยการออก แก้ไข เพิกถอน และ แทนหนังสืออนุญาตให้เข้าทำประโยชน์ในที่ดินในเขตปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2540)
- กรณีที่ดินที่ได้รับเป็นแบบที่เอกชนได้มาจากที่ดิน สปก โดยการจัดซื้อหรือเวนคืน ป. 4-18 ข) กับเกษตรกร
หน้าที่ของเกษตรกรที่ได้รับที่ดิน ส.ป.ก.
- ต้องทำประโยชน์ในที่ดินด้วยตนเอง ห้ามขาย ห้ามให้เช่า หรือให้ผู้อื่นใช้ประโยชน์ในที่ดินนั้น
- ขุดบ่อได้ไม่เกินร้อยละ 5 ของที่ดินจากพื้นที่ทั้งหมดที่ ส.ป.ก. อนุญาต และห้ามนำดินที่ขุดออกจากแปลง
- ต้องดูแลหลักฐานและแนวเขตที่ดินต้องไม่ทำให้เสียหายหรือเคลื่อนย้าย
- ไม่เปลี่ยนแปลงสภาพที่ดินจนไม่เหมาะแก่การทำการเกษตร
- สร้างบ้านหรือสร้างอาคารใด ๆ ตามความเหมาะสม
- ตกลงทำสัญญาและปฏิบัติตามสัญญากับ ส.ป.ก
- ไม่ทำให้สิ่งก่อสร้างและสภาพแวดล้อมในที่ดินเสียหาย
ที่ดิน ส.ป.ก. โอนให้ใครได้บ้าง
- สามี ภรรยา
- บุตร
- บิดามารดาของเกษตรกร
- พี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกันของเกษตรกร
- พี่น้องร่วมบิดาหรือร่วมมารดาเดียวกันของเกษตรกร
- หลานของเกษตรกร